In 2014 maakte ik een twee maanden lange wandeltocht door Noorwegen, Zweden en Finland. Vanaf Sulitjelma volgde ik de Nordkalottleden. Daarbij stak ik meerdere keren de grens tussen Noorwegen, Zweden en Finland over zonder grenscontrole langs geel-oranje geverfde grensstenen. En ik begon mezelf verschillende vragen te stellen: ‘Hoe is deze grens tot stand gekomen?, ‘Wie hebben deze grensstenen gemaakt?’ en ‘Hoe wordt het onderhoud georganiseerd?’ Vragen die nog steeds niet zijn beantwoord en nog het nodige onderzoek zullen vergen.
Het thema van deze grens en de grensstenen kwam regelmatig terug toen ik de jaren daarna andere wandelavonturen ondernam. Ik vond het intrigerend dat er een grens was, maar toch ook weer niet. Het was ook interessant dat er middenin de wildernis een door mensen gemaakte grenssteen stond. De grens was ook zo recht, terwijl natuurlijke grenzen juist heel kronkelig zijn.
Pas veel later kwam ik te weten dat zo’n grenssteen in het Zweeds een ‘riksröse’ bleek te heten. Ik ontdekte dat ze allemaal een nummer hadden en soms zelfs een letter. In totaal bleken er 294 grensstenen te zijn met een heel nummer (zonder toevoeging van een letter). Behoorlijk wat grensstenen hadden zelfs een naam. Bovendien zag ik dat sommige grensstenen wel 250 jaar oud waren.
In 2021 besloot ik mijn eigen Riksrosen-project te starten. Ik zou naar alle 294 grensstenen wandelen en ik zou er foto’s van maken. Sommige van deze grensstenen zijn makkelijk bereikbaar, omdat ze op of dichtbij een gemarkeerde route liggen. Maar andere liggen ver verwijderd van gangbare routes en het bereiken daarvan zou de nodige uitdagingen kennen. Hoe ik het hele project zou kunnen financieren en publiceren, zou iets van latere zorg zijn. Maar de eerste keer dat ik op pad ging in september 2021 was geen succes. Er was veel wind en regen en ook viel er al wat eerste sneeuw. Ik maakte slechts een paar hele slechte en regenachtige foto’s.
Maar van 2022 tot nu ondernam ik nieuwe pogingen in zowel zomer als winter en deze keren lukte het wel om goede foto’s te maken. Bij elke grenssteen maak ik in totaal zeven foto’s: de grenssteen in het landschap, de grenssteen in zijn geheel, een detailfoto van de steen en een zelfportret bij de grenssteen. De eerste drie fotograaf ik zowel van Noorse als Zweedse zijde. Bovendien noteer ik de grenssteen als waypoint in mijn gps.
Tot nu toe lijkt het een haast onmogelijk plan om alle 294 riksrösen te gaan fotograferen. Maar ook zal het een uitdaging worden om te ontdekken of ik met behulp van Noorse en Zweedse instanties er meer dan alleen een persoonlijk fotografie-project van kan maken.
Twee grensstenen presenteer ik hier graag voor jullie.
Allereerst riksröse No 147 – Vigelskaftröset. De grenssteen die voor mij halverwege ligt.
Datum: 16 september 2023 Tijd: 11:04 GPS-coördinaat: N6932118 E0352723 (SWEREF99).
Bovendien riksröse No 144 – Våndsjöguströset. Deze riksröse fotografeerde ik in de winter van 2024.
Datum: 28 maart 2024 Tijd: 8:30 GPS-coördinaat: N6906902 E0359821 (SWEREF99).
